Manastir Banjska sa crkvom Svetog Stefana |
---|
U
blizini Kosovske Mitrovice kod Zvečana na reci Banjskoj,nalazi se manastir
Banjska, zadužbina
i nadgrobna crkva Kralja Milutina. Podignuta je 1312-1316 god. na temelju starije crkve u kojoj je za vreme kralja Uroša I, Milutinovog oca, bilo sedište banjske eparhije. Kao uzor za izgradnju bila je Bogorodičina crkva u Studenici. Kako je bila predvidjena za kraljevsku grobnicu ukinuta je episkopija i manastir je proglašen za Carsku Lavru,četvrti po rangu u državi(posle Studenice, Mileševe i Sopoćana).Gradnja je poverena hilandarskom monahu,episkopu banjskom,kasnije arhiepiskopu Danilu II, velikom donatoru i piscu svoga doba.Posle smrti kralja Milutina u Nerodimlju 1321 god. Danilo II je njegove mošti preneo u Banjsku.Posle Kosovske bitke monasi su mošti preneli u Trepču a kasnije 1455 god u Sofiju gde se i danas nalaze. Ovo tada monumentalno zdanje sa crkvom,trpezarijom,bibliotekom, konacima,kulama, zidovima i bedemima,počelo je da propada veoma rano. Početkom 15 veka požar je progutao dosta toga da bi kasnije bila skoro srušena. U 19 veku crkva je bila pretvorena u džamiju sve do I svetskog rata.Prvi put je u oronulom stanju konzervirana 1939 god.drugi put 1990 god. da bi 15.avgusta 2004 posle 520 god ponovo primila monahe i bila osvećena od strane patrijarha Pavla. Podignuti su novi konaci. Gradjena je u raškom stilu.Ima oblik jednobrodne bazilike sa kupolom čija osnova je 36 m. Crkva je od tesanog kamena u tri boje koji su slagani kao šahovsko polje.Dekoracije su bile od belog mermera.Danas se delovi dekoracija nalaze u muzeju u Kosovskoj Mitrovici i Beogradu. Poznata statua banjska Bogorodica sa Hristom nalazi se u manastiru Sokolica. Unutrašnjost crkve je bila bogato živopisana sa raskošnim freskama koje su bile oblagane sa zlatnim listićima od kojih je danas sačuvano samo mali deo u fragmentima. U crkvi se nalazi grob kraljice Teodore, žene Stefana Dečanskog i majke cara Dušana. Pronadjena su i dva njena prstena. Na jednom od njih je urezan dvoglavi orao koji je i danas na grbu i natpis:"Ko ga nosi-pomogo mu Bog." Manastir je muški i od avgusta 2004 ponovo je aktivan. |
Manastir još nismo obišli. Ako imate slike molimo vas da ih pošaljete na email. Hvala manastiriusrbiji@gmail.com |