Manastir Janja sa crkvom Svetim roditeljima Joakimu i Anji

Manastir Janja – Istorija, Znamenitosti i Bitne Informacije

Manastir Janja, drevna svetinja smeštena u idiličnom okruženju sela Rutoši, u opštini Nova Varoš, predstavlja jedno od značajnijih duhovnih i istorijskih središta ovog područja. Ova bogomolja, koja se nalazi na granici sela Seništa i Radoinje, pripada Eparhiji mileševskoj Srpske pravoslavne crkve i posvećena je Pravednim roditeljima Presvete Bogorodice, Joakimu i Ani.

Istorijski Tragovi Manastira Janja

Poreklo i tačan datum osnivanja manastira Janja obavijeni su velom misterije. Na osnovu arhitektonskih karakteristika i crkvenog mobilijara, pretpostavlja se da je crkva nastala tokom 15. veka, a da je pretrpela značajna razaranja krajem 17. veka. Jedan od prvih pisanih tragova o ovom svetilištu potekao je iz Jevanđelja manastira Žitomislić u Hercegovini, gde se 1671. godine pominje knjiga iz crkve na Uvcu. U narodnom predanju i epskim pesmama iz vremena Nemanjića, Janja se opisuje kao “crkva u Vlahu Starome”, što svedoči o njenoj dugoj i značajnoj ulozi u narodnoj svesti.

Arheološka Istraživanja i Pronalasci

Krajem 20. veka, tačnije 1993. godine, u okviru projekta “Na svetim vodama Lima”, tim stručnjaka iz Narodnog muzeja u Užicu započeo je arheološka istraživanja na lokalitetu crkve Manastirine, u vlasništvu porodice Gordić – Pinjević. Prilikom iskopavanja otkriveni su značajni artefakti, među kojima su mermerna časna trpeza sastavljena od tri dela, ostaci svećnjaka i polijeleja, fragmenti keramičkih posuda, kao i delovi fresaka sa zidova crkve. Ovi nalazi potvrdili su postojanje sakralnog objekta od velikog istorijskog značaja.

Obnova i Ponovno Uzdizanje Manastira Janja

Obnova manastira Janja otpočela je 2. oktobra 2008. godine, svečanom arhijerejskom liturgijom koju je predvodio Episkop mileševski Filaret, zajedno sa sveštenstvom i monaštvom Eparhije mileševske. Ključni trenutak u obnovi dogodio se 19. januara 2011. godine, kada su osveštani krstovi manastirskog hrama, što je označilo zvaničan početak finalnih radova na fasadi i unutrašnjem uređenju hrama. Ikonostas i polijelej, koji su dodatno ulepšali enterijer manastira, izradio je istaknuti ikonopisac Ivan Kovalčik Mileševac iz Novog Sada.

Značajnu ulogu u obnovi hrama odigrala je igumanija Justina (Petković), čija je predanost, uz finansijsku pomoć donatora Nebojše Grujovića i verujućeg naroda sela Seništa, Rutoša i Radoinje, omogućila revitalizaciju manastira.

Osvećenje i Nova Era Manastira Janja

Posle više od četiri veka, 22. jula 2012. godine, manastir Janja ponovo je osvećen, vraćajući se svom izvornom sjaju. Od tada, ovo duhovno središte postalo je mesto okupljanja vernika iz svih krajeva, koji dolaze da se pomole i pronađu duhovni mir.

Svake godine, manastir obeležava svoju slavu, posvećenu Svetim Joakimu i Ani. Na ovaj dan, u prisustvu brojnih vernika, služi se svečana liturgija, nakon koje se organizuje molitveni ophod oko hrama. Slavski darovi se osveštavaju, a kolač se prelama u znak zajedništva i zahvalnosti.

Zaključak

Manastir Janja danas predstavlja ne samo duhovno utočište, već i simbol nepokolebljive vere, istrajnosti i istorijskog nasleđa. Njegova priča, ispunjena usponima i padovima, govori o značaju očuvanja kulturne i verske baštine. Uz trud monaštva, donatora i vernika, ovaj manastir nastavlja da biva svetionik duhovnosti u srcu Starog Vlaha.