Manastir Staro Hopovo sa crkvom Svetom Pantejlemonu

Manstir Staro Hopovo – Istorijat, Znamenitosti i Bitne informacije

Manastir Staro Hopovo, smešten u istočnom delu Fruške gore, predstavlja jedan od najlepših duhovnih i kulturnih bisera Srbije. Ovaj pravoslavni manastir pripada Eparhiji sremskoj Srpske pravoslavne crkve i nalazi se na svega dva kilometra od poznatog manastira Novo Hopovo.

U ovom članku vam vodimo kroz istoriju, arhitekturu, umetnost i duhovni značaj Manastira Staro Hopovo. Dajemo ključne informacije za sve koji žele posjetiti ovaj dragulj srpskog duhovnog i kulturnog nasleđa.

Istorija Manastira Staro Hopovo

Prema predanjima, manastir je osnovao despot Đorđe Branković krajem 15. ili početkom 16. veka. Prvi istorijski zapisi o njegovom postojanju potvrđeni su u osmanskim dokumentima iz sredine 16. veka.

Prvobitna crkva bila je izgrađena od drveta i posvećena Svetom Nikoli, ali je uništena u razornom zemljotresu 1752. godine. Nakon toga, arhimandrit Zaharić Milivojević započinje izgradnju nove crkve od kamena i cigle, koja je završena 1756. godine i posvećena Svetom Pantelejmonu.

U tom periodu, manastir Staro Hopovo je bio metoh Novog Hopova, a njime su upravljali igumani iz Novog Hopova. Pored crkve, izgrađen je i konak koji je pružao utočište monasima i posetiocima.

Stradanja tokom Drugog svetskog rata i obnova

Tokom Drugog svetskog rata, manastir Staro Hopovo pretrpeo je velika oštećenja. Ustaške snage su razrušile manastirski kompleks, a crkva je bila delimično uništena. Nakon rata, manastir je dugo bio napušten i korišćen u neprikladne svrhe, uključujući i skladište i stočni obor.

Prva obnova započela je 1957. godine kada je crkva pokrivena biber-crepom, ali su veća restauratorska nastojanja započeta krajem 20. veka. Od 2000. godine, manastir je postepeno obnavljan, a 2006. godine ponovo su se nastanili monasi.

Uz crkvu je 2010. godine podignut pirg sa zvonikom, bibliotekom i prodavnicom verskih suvenira. Zidne slike u crkvi delo su umetnika Borislava i Marije Živković, dok su ikonostas i druge ikone rad ikonopisaca iz manastira Grgeteg.

• Manastir je bio uništen u Drugom svetskom ratu. Veći deo kompleksa je bio devastiran.
• Obnova je počela u 21. veku. Donacije su bile od porodice Čonkić i lokalnih meštana.
• Restauracija je trajala šest godina. Obnovljene su crkva, ikonostas i druga zdanja.

Arhitektura i umetnička vrednost manastira Staro Hopovo

Manastirska crkva je jednobrodna sa petostranom oltarskom apsidom i devetostranom kupolom koja počiva na pilastrima. Fasada je nekada bila ukrašena nizom slepih arkada, dajući joj poseban estetski pečat.

Ikonostas u crkvi Svetog Pantelejmona bio je bogato ukrašen u rokoko stilu, sa prelepim rezbarijama prekrivenim zlatom. Smatra se da je deo ikona naslikao poznati umetnik Jefrem Isailović, dok su prestone ikone delo Janka Halkozovića.

Nažalost, tokom Drugog svetskog rata ikonostas je znatno oštećen, a preostale ikone danas se čuvaju u Riznici Srpske pravoslavne crkve u Sremskim Karlovcima.

Prirodno okruženje i značaj manastira Staro Hopovo danas

Manastir Staro Hopovo nalazi se u prelepom šumskom predelu Fruške gore, u blizini izvora potoka Jelence i sumporovitog izvora poznatog po lekovitim svojstvima. Ovaj kraj je poznat po netaknutoj prirodi, a Fruška gora predstavlja jedno od najznačajnijih duhovnih središta Srbije.

• Nacionalni park Fruška gora, proglašen 1960. godine, obuhvata površinu od 525 kvadratnih kilometara.
• Planina raspolaže sa oko 1500 vrsta biljaka, od kojih je 700 vrsta lekovito bilje.
• Pored duhovnog turizma, Fruška gora je poznata po svojim vinogradima i vinskim podrumima, koji su takođe velika atrakcija.

Danas manastir funkcioniše kao muški manastir, a njime upravlja nastojatelj protosinđel Atanasije Gatalo sa bratijom. Staro Hopovo predstavlja značajno duhovno i kulturno nasleđe, privlačeći brojne vernike i turiste u potrazi za duhovnim mirom i inspiracijom.

Zaključak

Manastir Staro Hopovo, uprkos mnogim iskušenjima kroz vekove, danas stoji kao svedok bogate istorije srpskog naroda i pravoslavne vere. Njegova arhitektura, umetničko blago i prelepa priroda čine ga jednim od najznačajnijih manastira Fruške gore.

Zahvaljujući posvećenosti monaške zajednice i podršci vernika, ovaj manastir nastavlja da živi i neguje pravoslavnu tradiciju za buduće generacije.