Manastir Voljavča sa crkvom Svetog Arhangela Gavrila

Manastir Voljavča: Istorija, Značaj i Bitne Informacije

Manastir Voljavča, smešten u mirnom okruženju na severoistočnim padinama Rudnika, predstavlja jedan od najvažnijih spomenika Srpske duhovnosti i istorije. Sa svojom bogatom istorijom, kulturnim značajem i specifičnom arhitekturom, Manastir Voljavča je nezaobilazno odredište za sve one koji žele da se upuste u istraživanje istorijskih i verskih vrednosti Srbije.

U ovom tekstu istražićemo njegovu istoriju, značaj, arhitekturu i znamenitosti, kao i pružiti bitne informacije o njegovom statusu i aktuelnoj ulozi u društvenom i duhovnom životu.

Geografska Lokacija i Pristup Manastiru Voljavča

Manastir Voljavča se nalazi na 5 kilometara od naselja Stragara, u blizini popularne Voljavčke Banje, koja je do 1946. godine bila u vlasništvu manastira. Ovaj ženski manastir, posvećen Svetim Arhangelima, prostire se u prirodnom okruženju na padinama Rudnika, u blizini Topole i Kragujevca.

Geografska lokacija manastira Voljavča doprinosi njegovoj duhovnoj vrednosti, jer se nalazi u prirodnom okruženju koje poziva na tišinu i meditaciju, ali je i važno kulturno i istorijsko središte.

Istorija Manastira Voljavča

Manastir Voljavča je veoma star i potiče iz 14 veka. Prvi pisani pomen je tapija na manstirsku zemlju iz 1530 god, a njegov osnivač, kotor manastira, bio je Mihajlo Končinović, vojvoda despotа Stefana Lazarevića. Manastir je kroz vekove pretrpeo mnoge promene, oštećenja i obnovu, ali je sačuvao svoj značaj u istoriji i tradiciji Srbije.

Manastir je mnogo puta spaljivan i pljačkan od svih koji su vodili ratove na ovoj teritoriji. Prilikom jednog od spaljivanja 1788 godine svi monasi su prešli u fruškogorski manastir Hopovo i Remetu. Iznad južnog dela portala nalazi se natpis na staroslovenskom koji to potvrdjuje. Tu piše i da ga je obnovio “samoderžac serbski Mihajlo Dobrosavlčjević”

Godine 1815 Turci suodrubii glavu čuvenom junaku sa Boja na Ljubiću Tanasku Rajiću. Monasi manastira Voljavča su krišom sahranili glavu junaka pored samog zida manastirske crkve. Iznad tog mesta danas se nalazi spomen ploča.

Takođe jedan od najvažnijih trenutaka u istoriji manastira desio se 1805. godine, kada je manastir postao sedište prve Srpske vlade. Poznate kao Praviteljstvujušči Sovjet Serbski, nakon Prvog srpskog ustanka na čelu sa protom Matijom Nenadovićem.

Ovo je bio ključni trenutak za novostvorenu Srpsku državu, jer su u manastiru Voljavča donete važne odluke koje su oblikovale političku sudbinu Srbije.

Arhitektura Manastira

Manastirska crkva posvećena Svetim Arhangelima Mihajlu i Gavrilu izgrađena je u stilu Moravske škole, tipičnom za to vreme. Građena je u obliku trolista, sa kupolom iznad centralnog prostora i polukružnim apsidama na severnoj, istočnoj i južnoj strani, što je u skladu sa tradicijama tog perioda.

Na hramu su veoma uski prozori tako da ima veoma malo svetlosti unutra. Zidan je od lomljenog kamena. Manastirski konak ima lep trem sa umetnički obradjenim stubovima i ima posebnu istorijsku i gradjevinsku vrednost.

Tokom vremena, crkva je pretrpela različite promene, a najznačajniji građevinski zahvati bili su izgradnja zvonare 1838. godine i restauracija crkve 2015. godine, kada su ponovo naslikane freske. Između ostalo sačuvane su freske: Veliki praznici, sveti Proroci, sveti Ratnici i dr.

Pored crkve, manastir je poznat po nekoliko istorijskih zdanja, uključujući “Karađorđev konak” iz 1766. godine, kao i “Južni konak” iz vremena kneza Miloša iz 1848. godine. Ove zgrade čine manastirski kompleks koji svedoči o bogatoj istoriji i kulturnom značaju manastira Voljavča.

Manastirska Sloga i Religijska Uloga

U manastiru Voljavča danas živi sestrinstvo koje se brine o redovnim bogosluženjima i održavanju manastira. Službe u manastiru uključuju Svete Liturgije nedeljom i na praznike, počevši od 8 časova ujutro.

Manastirska slava, koja se slavi dva puta godišnje, obeležava Sabor Svetih Arhangela Gavrila (13/26. jul) i Prepodobnog Kirijaka Otšelnika (29. septembar/12. oktobar). Ove slave su prilika za okupljanje vernika i sveštenstva iz cele zemlje.

Značaj Manastira Voljavča

Manastir Voljavča ima veliki značaj ne samo u verskom, već i u istorijskom kontekstu. Osim što je bio sedište Srpske vlade tokom Prvog srpskog ustanka, manastir je i mesto hodočašća i molitve.

U manastiru se čuvaju mošti Sv. Kirijaka Otšelnika, jednog od najvažnijih svetitelja u pravoslavnoj tradiciji, koji je bio poznat po svom asketskom životu i duhovnim podvizima.

Prilikom obilaska manastira istoričar Feliks Kanc je pronašao ostatke jakog srednjevekovnog utvrđenja Srebrenica koja je jedno vreme bila sedište tadašnjih Srpskih vladara.

Obnova i Održavanje Manastira Voljavča

Manastir Voljavča je tokom svoje istorije pretrpeo brojne obnove i rekonstrukcije. Nakon teškoća koje je manastir pretrpeo tokom Turčina i drugih istorijskih perioda, obnovu manastira započeli su monasi i lokalni vernici.

U 20. veku, manastir je prošao kroz još jednu veliku obnovu, kada su obnovljeni krovovi crkve i konaka, a manastir je ponovo postao duhovni centar za mnoge vernike. U poslednjim decenijama, manastir Voljavča je pod zaštitom države kao kulturno-istorijski spomenik, a radovi na obnovi su i dalje u toku.

Poseta Manastiru Voljavča

Manastir Voljavča je otvoren za posetioce, koji mogu uživati u njegovom mirnom okruženju, bogatoj istoriji i duhovnoj atmosferi. Posetioci mogu obići crkvu, konake, kao i “Karađorđev konak”, koji je sada muzejski prostor.

Za one koji su zainteresovani za dublje razumevanje istorije i tradicije manastira, postoji mogućnost organizovanih obilazaka i edukacija o njegovom značaju.

Zaključak

Manastir Voljavča je pravi biser srpske istorije i kulture, koji nudi posetiocima jedinstvenu priliku da se povežu sa duhovnim nasleđem i tradicijom naše zemlje. Sa bogatom istorijom, izuzetnom arhitekturom i duhovnim značajem, manastir Voljavča ostaje nezaobilazno mesto za sve one koji žele da istraže bogatstvo srpske duhovne baštine.