Manastir Vraćevšnica sa crkvom Svetom Georgiju

Manastir Vraćevšnica – Istorija, Znamenitosti i Bitne Informacije

Manastir Vraćevšnica, smešten u opštini Gornji Milanovac, predstavlja jednu od najlepših i istorijski značajnih srpskih svetinja. Nalazi se u Močavičkom okrugu, na putu između Gornjeg Milanovca i Kragujevca, u selu koje nosi isto ime. Njegova istorija seže unazad više od šest vekova, a tokom vremena je bio središte duhovnosti, kulture, pa i političkih zbivanja. Ovo je mesto koje je oduvek privlačilo verne, ali i turiste, zahvaljujući svojoj arhitekturi, kulturno-historijskoj baštini i dubokom duhovnom značaju. U ovom članku, istražićemo istoriju, znamenitosti i zanimljivosti vezane za Manastir Vraćevšnicu.

Istorija Manastira Vraćevšnica

Osnivač manastira Vraćevšnice bio je srpski vlastelin Radich Postupović, koji je živio u vreme vladavine despota Stefana Lazarevića. Prema istorijskim izvorima, manastir je podignut pre 1428. godine, dok je sam živopis završen 1431. godine. Manastir je izgrađen u znak zahvalnosti Bogu, jer su meštani obližnjeg sela, prema predaji, svi preživeli bitku na Kosovu polju.

Manastir je posvećen Svetom Đorđu, jednom od najvažnijih svetaca u pravoslavnoj tradiciji, koji je zaštitnik ovog svetog mesta. Po dolasku Turaka, manastir je pretrpeo velika oštećenja i bio napušten, a u popisima iz 16. veka vidi se da je bio u velikoj meri zapušten. Ipak, manastir je obnovljen u drugoj polovini 16. veka, kada je postao deo obnovljenog pećkog patrijaršijskog sistema.

U 18. veku, manastir je prošao kroz nekoliko faza obnove, naročito 1737. godine, kada je pod vođstvom igumana Mihaila manastir dobio svoj danas prepoznatljiv izgled. Tokom narednih decenija, manastir je često bio oštećen zbog turskih napada, ali je svakom obnovom sticao još veći značaj.

Jedan od najvažnijih trenutaka u istoriji manastira bio je 1810. godine, kada je manastir bio središte političkog okupljanja u vreme Prvog srpskog ustanka. U Vraćevšnici su se sreli Karađorđe, Milan Obrenović, Spiridon Filipović i Dositej Obradović, gde su donosili odluke koje su kasnije imale veliki uticaj na tok ustanka.

Manastir Vraćevšnica u 19. veku

U periodu od 1805. do 1813. godine, u manastiru su se čuvale mošti Svetog Stefana Prvovenčanog, koje su kasnije premštene u manastir Fenek. Manastir je bio i značajna tačka političkih i kulturnih dešavanja. U njemu su se, pored pomenutih ličnosti, nalazili i kulturni predmeti, kao i umetnička dela, među kojima su i radovi Đure Jakšića, koji je boravio u manastiru.

Po završetku Prvog srpskog ustanka, 1818. godine, na jednom od saborovanja u Vraćevšnici, odlučeno je da se Kraljević Mihailo, uprkos velikim problemima sa turskom vladavinom, preseli u Kragujevac, koji je tada postao prestonica Srbije. Ovaj period razvoja manastira karakteriše obnova svih manastirskih objekata, uključujući kapele, zgrade i konake.

20. vek – Obnovljeni Manastir Vraćevšnica

Početkom 20. veka, manastir je doživeo veliki požar 1920. godine, koji je uništio mnoge dragocenosti, uključujući i kaste i manastirski nameštaj. Međutim, ubrzo nakon toga, 1921. godine, manastir je dobio novu zgradu, a kroz naredne godine je obnova bila u punom jeku.

Manastir Vraćevšnica postao je i ženski manastir 1935. godine, i od tada su monahinje, koje su došle iz drugih manastira, uspele da obnovu podignu na viši nivo. Pored toga, manastir je postao poznat po izuzetnom medu koji proizvode monahinje. U 20. veku, manastir je ušao u istorijske knjige i kao dom za vredne, kulturno obrazovane žene, koje su čuvale bogatu istorijsku baštinu i kulturne predmete.

Značajna znamenitost: Spomenik Baba Višnji

Jedan od najvećih znamenitosti Manastira Vraćevšnica je spomenik koji je podignut 1901. godine, na mestu gde je bila sahranjena baba Višnja, majka kneza Miloša Obrenovića. Ovaj spomenik je ujedno i simbol duhovne i kulturne važnosti koju manastir ima za Srbiju, jer se veže za dinastiju Obrenović. Baba Višnja bila je važna ličnost za to vreme i njeno sahranjivanje u manastiru Vraćevšnici čini ga još vrednijim u očima istorije i kulture Srbije.

Arhitektura Manastira Vraćevšnica

Manastir Vraćevšnica karakteriše specifičan arhitektonski stil, koji je rezultat uticaja moravske škole. Manastirska crkva je jednobrodna građevina sa polukružnom apsidom, što je čini veoma sličnom drugim manastirskim crkvama tog vremena. Ispred crkve se nalazi priproda, koja je prepoznatljiva po svojim kamenim zidovima i zvoniku koji dominira celokupnim kompleksom. Na jugoistočnoj strani manastira nalaze se manastirski konaci, gde su smeštene monahinje, a unutar manastira se čuvaju mnoge istorijske i kulturne vrednosti.

U manastiru su se tokom godina čuvali predmeti koji su kasnije postali deo kulturne baštine, kao što su zavese i tepih iz Starog dvora. Ove vredne predmete danas možete videti u stalnoj postavci Muzeja rudničko-takovskog kraja.

Kako Doći do Manastira Vraćevšnica?

Manastir Vraćevšnica je smešten 20 km od Gornjeg Milanovca. Do njega možete doći automobilom za otprilike 25 minuta, ako krenete putem prema Kragujevcu, a zatim skrenete levo ka selu Vraćevšnica. Iako nije toliko udaljen, sam put do manastira je prepun prirodnih lepota, što ga čini idealnim mestom za duhovni i turistički izlet.

Zaključak

Manastir Vraćevšnica je jedna od svetinja koja nosi bogatu istoriju, umetnost i tradiciju, a kroz vekove je bio središte duhovnog i kulturnog života Srbije.

Sa velikim brojem istorijskih ličnosti koje su ga posećivale i značajnim događajima koji su se odigravali unutar njegovih zidova, manastir danas predstavlja važno kulturno i duhovno nasleđe.

Ukoliko posetite ovaj manastir, ne samo da ćete osetiti mir i duhovnost ovog mesta, već ćete se povezati sa delom srpske istorije i kulture.