Slava – Prepodobna Paraskeva – Sveta Petka

3 min čitanja

✝️ Život u veri i podvigu

Sveta Petka, poznata i kao Prepodobna Paraskeva, jedna je od najpoštovanijih svetiteljki u pravoslavlju, a posebno među Srbima. Ime Petka dobila je po danu kada je rođena – petku, što u grčkom jeziku glasi paraskevi.

Rođena je u imućnoj i pobožnoj porodici, zajedno sa bratom Jevtimijem, koji se rano zamonašio i kasnije postao episkop Maditski.

Nakon smrti roditelja, Petka se odrekla svetovnog života i otišla u Carigrad, gde se zamonašila u crkvi Svete Sofije, primivši monaško ime Paraskeva.

🌄 Podvižništvo u pustinji

Vođena duhovnim pozivom, Paraskeva je otišla u Jordansku pustinju, gde je provela godine u postu, molitvi i samoći, podvizavajući se radi Hrista.

Pred kraj života, anđeo joj se javlja u snu i govori da se vrati u svoj rodni grad – Epivat, gde je živela još dve godine pre nego što je preminula. Vernici su je sahranili izdvojeno, prema tadašnjim običajima.

🌟 Čudotvorne mošti

Mošti Svete Petke su otkrivene nakon što su dvoje ljudi, Efimija i Đorđe, sanjali isti san o njenoj svetosti. Po tom snu, mošti su otkopane i prenete u hram.

Nakon toga, mošti su više puta prenošene kroz istoriju:

• Iz Epivata u Carigrad

• Zatim u Trnovo (1238. godine)

• Potom u Vidin i Vlašku

• Na molbu kneginje Milice, prenete u Beograd

• Nakon pada Beograda 1521. – vraćene u Carigrad

• Na kraju, 1641. prenesene u Jaši (Rumunija), gde se i danas nalaze

Dva prsta desne ruke svetiteljke čuvaju se u kapeli Svete Petke na Kalemegdanu.

🕯️ Slava i poštovanje u narodu

Sveta Petka se slavi 27. oktobra (po novom kalendaru) i zauzima šesto mesto po broju svečara u Srbiji.

• Petkovdan je posebno rasprostranjen u:

  • Istočnoj Srbiji

  • Dalmaciji

  • Lužnici i Nišavi – kao opšta jesenja slava

• U Šumadijskoj eparhiji, Svetu Petku slavi oko 3.500 domaćinstava

Poznata je kao:

• Zaštitnica žena, siromašnih i bolesnih

• Svetiteljka kojoj se mnogi obraćaju za pomoć, isceljenje i utehu

🍽️ Trpeza za Petkovdan

Kao i kod drugih pravoslavnih slava:

• Ako Petkovdan pada u sredu ili petak, slavi se posno

• U svim drugim slučajevima – mrsna trpeza

Trpeza se sprema svečano, uz slavski kolač, sveću i molitvu, a slavlje se odvija u duhu skromnosti i poštovanja prema velikoj svetiteljki.